EN 54 Uyumlu Yangın Alarm Seslendirme Sistemleri: Türkiye'de Yasal Zorunluluklar ve En İyi Uygulamalar (2025 Rehberi)
🚨 Yangın anlarında sadece siren sesi çoğu zaman yeterli değildir. Yoğun duman, panik ve karmaşanın yaşandığı ortamlarda, insanların hangi çıkışı kullanacağına, hangi koridorun güvenli olduğuna dair anlaşılır, net ve bölgeye özel sesli yönlendirmeler hayati rol oynar. İşte tam bu noktada EN 54 uyumlu yangın alarm seslendirme sistemleri devreye girer.
📜 EN 54 standardı, Avrupa Birliği tarafından yayımlanan ve yangın algılama sistemlerine yönelik ürünleri teknik açıdan sertifikalandıran bir standartlar bütünüdür. Sesli alarm sistemleriyle ilgili kritik bölümler şunlardır:
🔌 EN 54-4: Güç kaynaklarının yangın anında kesintisiz çalışmasını sağlayan batarya sistemlerini kapsar.
🎛️ EN 54-16: Sesli alarm kontrol panellerinin teknik özelliklerini ve güvenli çalışmasını tanımlar. Her zon (alan) için ayrı mesaj gönderimi, öncelik sıralaması (ör. yangın anonsları > arka plan müzikleri) ve hata denetimi gibi kritik sistem davranışlarını kapsar.
🔊 EN 54-24: Yangına dayanıklı hoparlörler için gerekli performans testlerini ve sıcaklık dayanım seviyelerini belirler. Hoparlörler genellikle 650°C – 850°C aralığında çalışabilirliğini sürdürebilmeli ve yangına dayanıklı kablolarla beslenmelidir.
🧰 Sistem tasarımında kullanılan hoparlörlerin hepsi, TS EN 54-24’e uygun testlerden geçmiş olmalı, üretici tarafından sunulan CPR (Yapı Malzemeleri Yönetmeliği) beyanıyla birlikte CE işaretlemesi taşımalıdır. Hoparlörler üzerinde yangın dayanım sınıfı (örn: F200) belirtilmeli ve sistemin bulunduğu binanın tahliye sürelerine göre zonlama yapılmalıdır.
🔋 EN 54-4 uyarınca, sesli alarm sistemi en az 24 saat bekleme süresi + 30 dakika sürekli yayın yapabilecek yedek enerji kaynağına (akü sistemi) sahip olmalıdır. Bu süreler, oteller, AVM’ler ve kamu binaları için TS CEN/TS 54-32 kılavuzlarına göre artırılabilir.
📡 EN 54-16 kontrol panelleri yalnızca mesajları oynatmakla kalmaz, aynı zamanda sistemin bütünlüğünü denetler. Her zon için amplifikatör hatası, kısa devre, açık devre, hat empedansı değişimi gibi arızaları tespit ederek alarm paneline iletir. Ayrıca, acil durum mikrofonları ve manuel çağrı noktaları aracılığıyla canlı anons yapılabilmesine olanak tanır.
📑 Türkiye’deki yasal mevzuatlar, EN 54 standardını doğrudan işaret eder. Özellikle:
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (Son güncel revizyonlar dahil): Madde 96 ve devamında, acil durum tahliye sistemlerinin sesli uyarılar içermesi gerektiği belirtilmiştir.
Kamu yapılarında inşaat ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi aşamalarında, projede kullanılan cihazların EN 54-16 ve EN 54-24 uyumluluk sertifikaları ibraz edilmelidir.
📈 EN 54-24 belgeli hoparlörler, ortam sesinin en az +10 dB üzerinde olacak şekilde ses yayını yapmalı ve bu ses düzeyi homojen bir dağılım göstermelidir. Her zon için SPL (Sound Pressure Level) ölçümleri profesyonel cihazlarla yapılmalı, gereksiz yankı veya yetersiz anlaşılırlık oluşan bölgelerde ilave hoparlörler yerleştirilmelidir.
✅ En iyi uygulamalardan bazıları şunlardır:
Zonlar arası ses geçişi olmayacak şekilde yalıtım yapılmalıdır.
Hoparlör montajı sırasında tavana olan mesafe, yönlendirme açısı ve ses yansıma hesapları projelendirmeye dahil edilmelidir.
Sistemde önceden kayıtlı çok dilli mesajlar olmalı (örn: Türkçe + İngilizce).
Sistemin tamamı yılda en az 2 defa test edilmelidir ve test kayıtları saklanmalıdır.
📌 Sonuç olarak, EN 54 uyumlu sesli yangın alarm sistemleri yalnızca güvenlik değil, aynı zamanda mevzuata uygunluk açısından da kritik öneme sahiptir. Özellikle kalabalık yapılarda sesli yönlendirme yapılmadığında tahliye süresi ciddi biçimde uzayabilir ve panik kaynaklı kazalar yaşanabilir.
Mert Telekom olarak, uzman mühendis kadromuzla birlikte EN 54-16 ve EN 54-24 sertifikalı sesli yangın alarm sistemleri kurulumunu projelendiriyor, test ediyor ve anahtar teslim devreye alıyoruz.
Yorumlar
Henüz yorum yok. İlk yorumu siz yapın!